Breve compendio de los varones ilustres de Galicia: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
m tradución dun novo parágrafo
a metade xa vai feita
Liña 58:
''Foi amigo, ou polo menos se comunicaba por escrito, co soado D. José Cornide, unha das glorias de Galicia, que en carta de 6 de setembro 1783 cita ao final da biografía de Riobóo e Seijas (D. Antonio). Na de Fr. Antonio de Jesús, di o autor que esta obra a escribiu en Cádiz, cidade na que vivía aínda o ano de 1786, pois cita unha edición de Madrid feita na expresada data, da BIBLIOTECA ESPAÑOLA de D. José Rodríguez de Castro.{{ref|3}} na de Fr. Pedro Buceta, di o autor que o ano de 1776 estivo en Veracruz.''
 
''ElO historiador de Galicia creecre áao nuestronoso Pardiñas natural de Santiago, por entender era hermanoirmán deldo poeta Fabián Pardiñas, hijofillo de aquelladaquela ciudadcidade; pero losos libros parroquialesparroquiais deda lacidade ciudadcompostelá compostelananon noconfirmaron hana confirmado la respetablerespectable opinión dedo nuestronoso ilustradísimo amigo.''
 
''ElO notable crítico gallegogalego Sr. Besada, tieneten noticias de undun Pardiñas, apellidadoapelidado o el'' Cicerón gallegogalego, ''quiénquen se educóeducou en Francia ye volvióvolveu áa España á la edadidade de veinticincovintecinco añosanos; fuéfoi contemporáneo deldo célebre cura de Fruime{{ref|4}}, áa quienquen aventajabaaventaxaba como poeta, ye tuvotivo laa maníateima de nonon publicar ningunoningún dedos susseus manuscritos, ye aúnaínda quemóqueimou algunos dealgúns ellosdeles; datos que se refierenrefiren, sinsen dudadúbida algunaalgunha, alao poeta D. Fabián que cita elo Sr. Murguía como hijofillo de Santiago. DiceDi tambiéntamén elo Sr. Besada, que en 1728 vivía D. Francisco Pardiñas Villar de Francos, natural de Santiago, Colegial distinguido deldo de Fonseca, que asistióasistiu en 1731 á la inauguración de lada Academia CompostelanaCompostelá.''
 
''EnNas nuestrasnosas investigacionesinvestigacións hemosfumos tropezadobater, en elno sigloséculo XVIII, con varios Pardiñas, vecinosveciños de lada Coruña, Betanzos óou Ferrol, algunosalgúns dedos los cualescales eran sinsen dudadúbida parientesparentes inmediatos deldo autor; pero entre losos muchosmoitos documentos examinados, ningún dato hemos encontradoatopamos que puedapoida ser útil á susúa biografía, ye noslimitarémonos limitarémos áa copiar, en honor de lada ilustre familia que tantos ye tan esclarecidos hijosfillos diódeu á susúa patria, laa descripcióndescrición de lada antiguaantiga Torre óou solar de Pardiñas. EnNo el añoano de 1799, se querellóquerelouse ante esta Audiencia D. José Bermudez Pardiñas y Villar de Francos, vecinoveciño de Ferrol, de varios vecinosveciños de San Jorge de Artes, "por haber desbaratado laa antiguaantiga Torre ye monumento deldo distinguido solar de Pardiñas, llevándoselevándose lasas piedraspedras de silleríaperpiaño para hacerfacer un órreohórreo. Que élel conservaba dichaa devandita Torre, como susos seus antecesores, de tiempotempo inmemorial, que hafoi sidosempre siempre elo timbre ye apellidoapelido de estedeste nombre, unido ye agregado á losaos vínculos ye mayorazgosmorgados que elo querellantequerelante poseeposúe." Manuel Folgado, maestromestre de canteríacanteiría ye mamposteríacachotería, ye otrosoutros canteroscanteiros nombradosnomeados para tasartaxar elo valor de losdos desperfectos ocasionados y dee lasdas piedraspedras robadasroubadas, dicendin: "que laa Torre, situada en lana parroquia de San MartinMartín de Razo, tieneten sua súa entrada por lapola parte deldo vendaval, ye elo terrenoterreo que ocupan susas paredessúas separedes componecomponse de 27 varas de frentefronte, cada unaunha de áa cuatrocatro cuartas, ye enno suseu circuitocircuíto existían dosdous cuartos, de largolongo unoun de 10 varas ye de ancho cinco ye media, ye elo otrooutro de 10 varas de largolongo ye ochooito de ancho, ye laa piezapeza principal que hacefai de ancho 22 varas. LasAs paredes en toda sua redondezsúa hacenredondeza fan 124 varas ye ochooito cuartas de ancho, construidoconstruído todo de piedrapedra de canteríacanteiría y mamposteríacachotería. LaA tal Torre la circundacircúndaa un fuerteforte óou defensivo, de ancho de ochooito varas, ye enna susúa redondezredondeza 176, concos susseus correspondientescorrespondentes paredes; ye áa esta siguesegue un foso de ancho ochooito varas ye de largolongo 142, ye un contrafosocontrafoxo largolongo de 300 varas ye ancho de 16."''
 
''NoNon solamente se ignora elo pueblopobo de Galicia en que naciónaceu nuestroo noso autor, sinósenón que se desconocedescoñece tambiéntamén elo dedo suseu fallecimientofalecemento; no habiendo dadodando resultado algunoalgún satisfactorio cuantascantas pesquisaspescudas hemos hechofixemos en Galicia ye en Cádiz, con objetoobxecto de encontraratopar as sussúas partidas de bautismo ye de defunción. OtroOutro será quizáquizais másmáis afortunado.''
 
''Consta deo MS de 374 folios en 4.° español; ye contienecontén gran número de intercalacionesintercalacións, notas marginalesmarxinais ye abreviaturas nonon fáciles de interpretar enna susúa mayormaior parte, por cuyacuxa razón seprescindiuse hadelas prescindido de ellas en elno impreso, como tambiéntamén de lada caprichosa ortografía de lada época, áa fin de obviar dificultades alao lector; ye nonon se haconservou conservadoa lado delorixinal originalsenón sinónos en los nombresnomes propios ye patronímicos, en losnos de puebloslugares, títulos de losdos libros ye ennalgunhas algunas otrasoutras palabras, cuyacuxa alteración pudierapuidiese inducir áao erro errorou óprexudicar perjudicara susúa etimologíaetimoloxía.''
 
''ConCo el objetoobjecto de facilitar lasas buscas, seclasificáronse han clasificado losos índices de varonesvaróns ye de autores por ordenorde alfabéticoalfabética de apellidosapelidos, pero serespectouse ha respetado elo texto original pororixinal laspolas razonesrazóns aducidas.''
 
''ElO autor ha procuradoprocurou reproducir, áás veces literalmente de losdos textos que ha consultadoconsultou, lasas biografías ye notas intercaladas en elno MS, de lasdas que unaunha parte proceden de otrosdoutros autores ye elo resto son suyassúas: unasunhas ye otrasoutras figuran entre paréntesis conparéntese lascoas llamadaschamadas ye notas correspondientescorrespondentes.''
 
<i>AúnAínda cuandocando en lana portada deldo MS asegura elo autor "que trabajótraballou esta obra desde elo añoano de
1772 alao 1782," lasas notas marginalesmarxinais ée interlinealesinterlineais ye aunaínda algunasalgunhas biografías, fueronforon adicionadasengadidas con posterioridadposterioridade á la última fechadata, por cuantocanto alao final dedas las yaxa citadas sesinálase señalaa la de lada carta de Cornide (1783) ye la dea lada impresión de la</i> B<small>IBLIOTECA</small> E<small>SPAÑOLA</small>, <i>de Rodríguez de Castro (1786.)</i>
 
''Son tambiéntamén de fechadata posterior á la de lada portada deldo MS algunasalgunhas biografías que sólo figuran en elno texto deldo mismo, omisión que hemos salvadosalvamos colocando losos nombresnomes de losdos biografiados en lana letra correspondientecorrespondente deda la'' Tabla de Varones ''y cone lascoas notas necesarias.''
 
''NoNon extrañe alao lector ver repetidas en elno texto lasas biografías de algunosdalgúns personajespersonaxes, ye fijefixe sua súa atención en que proceden de autor diferente, ye contienenconteñen porpolo lo generalxeral variantes que aumentan elo caudal de datos relativos alao biografiado. LasAs que seestán hallanneste encaso este casolevan llevanas sussúas correspondientescorrespondentes notas de referencia.''
 
''TambiénTamén debemos alao autor laa noticia de que ademásademais de estadesta obra, escribióescribiu "otrasoutras curiosas pertenecientespertencentes áó dichodevandito Reino" (de Galicia), de lasdas que ningunaningunha llegóchegou áa publicarse. En lasNas biografías de Riobóo y Seixas (D. Fernando), Timidaos de Seixas (elo BachillerBacharel Pedro) ye Seixas Losada (D. Francisco), señalasinala elo autor como unaunha dedas las fuentesfontes de dondeonde ha tomadotomou estas biografías, losos "documentos de estadesta familia enno suseu poder"." AdemásAdemais deda la'' C<SMALL>OLECION DE REFRANES</SMALL>, ''ya xa mencionada, dicedi elo autor "hafixo hecho otraoutra obra que comprende '' S<SMALL>UJETOS ILUSTRES GALLEGOS EN ARMAS, ETC.</SMALL>;" '' obra en dosdous tomos por lopolo menos, puestoposto que menciona elo segundo en lana biografía de Sarmiento Gamboa (D. Pedro), tachada en elno MS por manoman deldo autor, quienquen sinsen dudadúbida creyócreu másmáis pertinente el ocuparse dedeste estepersonaxe personajebaixo bajo elo punto de vista dedos susseus hechosfeitos militares, como losos másmáis salientessalientables deda susúa vida, por cuyacuxa razón trasladótrasladou sua súa biografía de estedeste manuscrito alao que se alude.''
 
''Infructuosos hanforon sidotamén tambiénos nuestrosnosos esfuerzosesforzos para encontraratopar este importante MS, óou algún otrooutro dedos lospertencentes pertenecientesao á nuestronoso erudito autor, esfuerzosesforzos activamente secundados porpolo nuestronoso ilustrado compañerocompañeiro D. Roman García Aguado, digno JefeXefe de lada Biblioteca provincial de Cádiz, ye por algunosalgúns inteligentesintelixentes Libreroslibreiros de aquelladaquela capital. ¿Se habrán perdidoPerderíanse para siempresempre? NoNon queremos creerlocrelo: preferimos suponersupoñer existan en poder dedos susseus descendientesdescendentes, en algunanalgunha Biblioteca pública, óou en manosmans de algúndalgún bibliómano de esosdeses, que, como losos avaros suo oroseu ouro, convervan en lana oscuridadoscuridade losos manuscritos ye libros raros, para que áa susúa muertemorte losos herederosherdeiros losos vendan alao peso óou losos dejendeixen roerrillar á losaos ratonesratos. Prestaría quienquen losos poseaposúa un señaladosinalado servicioservizo áa Galicia ye á la literatura regionalrexional, publicándolospublicándoos porpola su cuentaconta óou enviándolosenviándoos con este fin alao editor deda la'' B<small>IBLIOTECA</small> G<small>ALLEGA</small>.
-----
 
1.{{note|1}} VeáseVéxase laa portada deldo libro.
 
2.{{note|2}} Biografías de Mendez de Parga y Andrade (D. B.) ye de Riobóo y Seijas (D. Antonio y D. Fernando.)
 
3.{{note|3}} VeáseVéxase final de lada biografía de Orosio.
 
4.{{note|4}} Houbo dous curas de Fruime: Diego Antonio Cernadas y Castro (1702-1777) e Antonio Francisco de Castro (1746-1825).
-----