Ensaios e poesías/O que precisa a nosa juventude
Oje os homes novos que podían ser unha esperanza háchanse ñas mais das veces n'un triste estado. Os uns atópanse sumidos n'un grosei-ro materialismo; están só para aquelo que eles chaman práctico. Os ou-tros encontranse domiados por un neurotismo egoísta entre rayólas de lúa, Colombines e Pierrots! Eu sinto pena, eu sinto un dór fondo ante o espectáculo de nosa mocidade!
Para regenerarse as novas geracións deben encherse de idealismo, de romantismo, de entusiasmo pol-as grandes cuestiós humanas. Non quero eu un idealismo tolo como o de D. Quixote; quero un idealismo práctico da vida. Este exige que ñas cousas mais pequeñas da nosa existencia penetre a ideia e as aloumiñe.
Un exemplo d'este idealismo vol-o ofrece o zapateiro-poeta santiagués, un grande representante da nosa raza, que facendo zapatos n'un modesto taller compostelán, creaba un dos dramas millores d'España. Na sua alma iban surgindo, mentres realizaba o seu traballo de humilde artista, verbes que traducían todas as arelas da nosa raza.
Cando a nosa juventude seja romántica, idealista, volverá a ser galega, porqu'o romanticismo e o idealismo é esencial a nosa raza. Nos fumos os grandes soñadores d'España; nos ainda na decadencia da Edade-meia produxemos tipos como Macías de Padrón, cuya morte romántica chorou o Marqués de Santillana.
N'este esforzó pol-a sua generación que eu pido â nosa juventude nada lle pode ser tan proveitoso como a lectura dos verdadeíros poetas galegos, e non sô dos modernos, senon tamén dos medioevaes, d'aqueles trovadores da nosa edade de ouro. Fáganme caso: ¿gueren os jóvenes ser grandes, queren ser prácticos, queren ser felices? ¡Enchanse, fártense de poesía!
Juventude galega, non teñas vergoña de sentir, de chorar as grandes coitas da raza, da patria e dos homes, non renegues d'elas. Juventude galega, faite idealista, romántica, poetízate. ¡O mundo será teu!
Publicado na revista "A Nosa Terra" da Coruña o 10 de Febreiro de 1918.