Lei 4/1995, do 24 de maio, de dereito civil de Galicia: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
Liña 702:
==Título VIII==
Sucesións
'''Artigo''' 117
1. A delación sucesoria pode ter lugar por testamento, por lei e polos pactos sucesorios regulados nesta lei.
2. Poderá tamén deferirse en parte por calquera dos modos expresados no parágrafo anterior.
Capítulo II. Dos pactos sucesorios
Sección 1ª. Do usufructo voluntario de viuvez
1. Os cónxuxes poderanse conceder, recíproca ou unilateralmente, o usufructo universal de viuvez. Co carácter recíproco poderanse constituír en testamento mancomunado, en capitulacións matrimoniais ou e calquera outra escritura pública, e con carácter unilateral en calquera clase de testamento, en capitulación matrimoniais ou en escritura pública.
2. Tal asignación será revogable, pero, se se fixo reciprocamente, a revogación por un só deles deberalle ser notificada fidedignamente ó outro no prazo dos dez días seguintes á data de revogación.
1. O usufructo voluntario de viuvez é inalienable. Non obstante, poderase allea-la plena propiedade de bens determinados co concurso do usufructuario e o nu propietario, subsistindo o usufructo sobre os ben subrogados ou sobre o prezo do alleamento.
2. Este usufructo é renunciable en todo ou en parte e só redimible por acordo do usufructuario e os nu propietarios.
O devandito usufructo será revogable utilizando a forma establecida polo ordenamento xurídico para revogación ou modificación do título constitutivo, e o de carácter recíproco en vida dos dous cónxuxes
1. O viúvo deberá facer inventario, pero non está na obriga de prestar fianza de tódolos bens da herdanza Con todo, o título constitutivo do usufructo poderá tanto libera-lo viúvo da obriga de facer inventario como establece-la obriga de prestar fianza.
2. Os herdeiros nus propietarios poderanlle pedir ó xuíz que obrigue ó viúvo a prestar fianza co fin de salvagardaren as súas lexítimas.
3. O prazo para face-lo inventario é o de seis meses, contados desde o pasamento do cónxuxe
'''Artigo''' 122
O usufructo de viuvez sobre a totalidade da herdanza atribúelle ó seu titular, ademais das facultades obrigas propias de todo usufructuario, as seguintes:
1ª) Paga-los gastos da última enfermidade, enterro, funerais e sufraxios do cónxuxe premorto con cargo á herdanza.
2ª) Paga-las débedas esixibles do causante con metálico da herdanza. Se non houbese diñeiro ou este no fose abondo, poderá, con tal finalidade, allear semoventes, arboredo ou mobiliario ordinario na contía precisa. O alleamento de calquera outro ben coa finalidade do pagamento de débedas necesita consentimento dos nus propietarios ou, noutro caso, a autorización xudicial.
3ª) Allea-lo mobiliario e os semoventes que coide necesarios, de acordo cunha boa administración debendo repoñelos en canto fose posible.
4ª) Realiza-las cortas de árbores madeirables, aínda polo pé, e facer de seu o producto delas, sempre que sexan axeitadas a unha normal explotación forestal.
5ª) Explota-las minas segundo o seu regulamento xurídico.
6ª) Realizar melloras non suntuarias
'''Artigo''' 123
O usufructuario referido nos artigos anteriores deberá:
1º) Cumpri-las obrigas que expresamente lle impuxese o causante.
2º) Administra-los bens obxecto do usufructo coa dilixencia propia dun bo pai de familia.
3º) Prestar alimento, con cargo ó usufructo, ós fillos e descendentes comúns que o precisen.
4º) Defender, á súa custa, a posesión dos bens.
'''Artigo''' 124
O pagamento das expensas e melloras realizadas polo viúvo rexerase polo disposto no Código civil respecto do posuidor de boa fe.
'''Artigo''' 125
1. Cando os nus propietarios sexan descendentes do viúvo, as reparacións, tanto as ordinarias coma a extraordinarias, serán a cargo e por conta deste, a non ser que pola súa entidade, e atendida rendibilidade do patrimonio usufructuado, non puidese atendelas o viúvo. Neste caso realizaranse consonte os nus propietarios ou, de non haber acordo, por determinación xudicial.
2. En calquera outro suposto e no tocante ó pagamento das reparacións ordinarias e extraordinarias atenderase ó disposto no Código civil respecto do usufructo.
'''Artigo''' 126
O usufructuario poderá renunciar a todo o usufructo ou ó que afecte a determinados bens, debendo constar esta renuncia en escritura pública.
'''Artigo''' 127
Ademais das causas previstas no Código civil, o usufructo de viuvez extínguese:
a) Polo pasamento do usufructuario.
b) Por novo matrimonio do usufructuario, agás pacto ou disposición en contrario.
c) Por incumprimento das cargas expresamente impostas polo causante.
d) Por grave e reiterado incumprimento dos deberes familiares.
Sección 2ª. Do pacto de mellora
'''Artigo''' 128
Será válido o pacto ou contrato sucesorio no que se conveña a mellora a prol de calquera dos fillos o descendentes, sen máis limitacións có respecto ós dereitos dos lexitimarios.
'''Artigo''' 129
O pacto de mellora ten carácter persoalísimo e só poderá celebrarse entre maiores de idade, pero será válida a delegación da facultade de mellorar pactada polos cónxuxes en capitulacións matrimoniais
Sección 3ª. Do dereito de labrar e posuír
'''Artigo''' 130
1. O ascendente que quixese conservar indiviso un lugar ou unha explotación agrícola poderá pacta-la súa adxudicación íntegra a calquera dos seus fillos ou descendentes por actos inter vivos, con carácter irrevogable, ou mortis causa, e aínda que as sortes de terras estean separadas.
2. O mesmo pacto poderase facer respecto dunha explotación ou establecemento fabril, industrial o comercial.
3. Se o testamento non dispuxese outra cousa, enténdese que a adxudicación implica unha mellora tácita que abrangue o tercio e quinto, ou sexa, as sete quinceavas partes da facenda hereditaria, e non quita que o ascendente dispoña, a favor do descendente preferido, do resto das porcións de libre disposición.
4. Cando o ascendente fixese uso desta facultade, aboaránselles ós demais herdeiros forzosos as súa lexítimas ou as porcións da maior entidade en que as constitúa, con metálico ou outros bens se os tivese.
5. En tódolos supostos a que se refire este artigo, o adxudicatario, unha vez causada a sucesión, poderá inscribir como un só predio o lugar ou explotación adxudicado, aínda que as sortes de terra sexa descontinuas..
6. Os mobles, froitos, apeiros de labranza e gando que lles correspondan ás lexítimas dos que no desfrutan do dereito de labrar e posuír seranlles entregados ós seus donos ou pagados en metálico.
'''Artigo''' 131
Nos casos a que se refire o artigo anterior, a casa patrucial e a súa eira, currais e horta unidos reputaranse indivisibles, tanto na sucesión mortis causa, testada ou intestada, coma nas particións que o ascendente fixese en vida.
'''Artigo''' 132
1. A mellora pactada só quedará sen efecto:
a) Por mutuo disenso.
b) Por incumprimento das condicións impostas no título constitutivo.
c) Cando o mellorado abandone totalmente, sen xusta causa, a explotación dos bens que a compoñen polo menos durante dous anos agrícolas.
d) Por incorre -lo mellorado en causa de indignidade para suceder ou de desherdamento.
2. Non sendo o establecido no pacto de mellora, o favorecido por un ascendente que premorra a este transmítelle-lo seu dereito ós descendentes que deixe. Se os descendentes fosen varios e o favorecido no designase ningún deles sucesor na mellora, o mellorante poderá elixir un como mellorado en escritura pública ou en testamento.
'''Artigo''' 133
As estipulacións contidas no pacto de mellora que fagan referencia explícita a institución consuetudinarias galegas, como a casa, o casamento para a casa, a mellora de labrar e posuír, a compañía familiar ou calquera outra, deberán ser interpretadas, e mesmo tamén complementadas as omisións que nelas se advirtan, de acordo co establecido nesta lei ou, no seu defecto, cos usos e costume do lugar.
Sección 4ª. Das apartación
'''Artigo''' 134
1. Poderáselle adxudicar en vida a plena titularidade de determinados bens de calquera clase, se ningunha excepción, a quen teña a condición de lexitimario do adxudicante no tempo da adxudicación quedando este totalmente excluído de tal condición de lexitimario con carácter definitivo, calquera que sexa o valor da herdanza ó tempo de se deferir.
2. A apartación vincula ó apartado e ós seus sucesores e lexitimarios
'''Artigo''' 135
A apartación precisa plena capacidade de disposición dos intervenientes e farase en escritura pública
Capítulo III. Da sucesión testada
'''Artigo''' 136
O testamento aberto poderá ser individual, mancomunado ou por comisario.
O testamento aberto outorgarase perante notario, sen que sexa necesaria a presencia de testemuñas, agás nos seguintes supostos:
a) Cando o solicite o notario ou o propio testador.
b) Cando o testador sexa cego, demente en intervalo lúcido ou non saiba ou non poida ler ou escribir.
Nos supostos indicados requírese para ser testemuña unicamente ter plena capacidade xurídica, e deberán ser dúas polo menos
Sección 2ª. Do testamento mancomunado
Os cónxuxes galegos poderán outorgar testamento mancomunado, aínda fóra de Galicia.
A revogación ou modificación do testamento mancomunado poderana facer ámbolos dous cónxuxes de forma mancomunada ou só un deles unilateralmente.
'''Artigo''' 139.
1. A revogación ou modificación unilateral só poderá facela un cónxuxe en vida do outro e producirá ineficacia total das disposicións reciprocamente condicionadas.
2. Esta revogación ou modificación terase que facer en testamento aberto notarial, e o notario autorizante deberá notificarlle ó outro cónxuxe a revogación ou modificación nos dez días seguintes no domicilio determinado polos cónxuxes ó outorgaren o testamento mancomunado ou no que especialmente sinale revogante. En ámbolos dous supostos non terá efecto a revogación se, por non cadra-lo enderezo sinalado co real, non se puidese face-la notificación. De non ser coñecido o domicilio poderá facerse a notificación por medio de edictos.
Falecido un cónxuxe, o testamento convértese en irrevogable verbo daquelas disposicións que tivesen carácter de reciprocamente condicionadas ou que se outorgasen en favor de persoa incapaz de herdar. A mesma irrevogación producirase con respecto daqueles que morresen antes e deixasen fillo sobreviventes, todo isto sen prexuízo dos dereitos de representación ou acrecentamento
Sección 3ª. Do testamento por comisario
Mediante testamento ou mesmo en capitulacións matrimoniais, poderase nomear comisario ó cónxuxe non testador, co obxecto de que poida distribuír, ó seu prudente arbitrio, os bens do defunto e mellora neles ós fillos comúns sen prexuízo das lexítimas e das melloras que instituíse xa o causante
'''Artigo''' 142
O comisario non poderá delega-la función encomendada e perderá esta ó contraer novas nupcias
'''Artigo''' 143
Se non se sinalase prazo, o viúvo ou a viúva terán o de un ano contado desde a apertura da sucesión ou no caso de existiren fillos comúns menores de idade, desde a emancipación do último deles Sección 4ª. Das melloras testamentarias e dos legado
'''Artigo''' 144
1. O testador poderá establecer por vía de legado o usufructo voluntario de viuvez regulado nos artigos 118 a 127, a mellora de labrar e posuír regulada nos artigos 130 a 133 deste corpo legal e calquera outra.
2. A mellora de tercio e quinto, que abrangue a totalidade do tercio de mellora e dúas quintas partes do de libre disposición, equivale a sete quinceavas partes do capital líquido da herdanza.
'''Artigo''' 145
As normas de interpretación e integración contidas no
'''Artigo''' 133 seranlles aplicables ás disposición testamentarias.
Capítulo IV. Das lexítimas
'''Artigo''' 146
1. Lexítima é a cota de activo líquido que necesariamente lles corresponde a determinados parentes do causante dunha sucesión e ó cónxuxe viúvo deste, agás nos casos de apartación regulados nesta lei.
2. Son lexitimarios os herdeiros forzosos determinados no Código civil e na contía e proporción que, no distintos supostos, establece o dito corpo legal.
3. Toda renuncia ou transacción sobre a lexítima non deferida é nula, exceptuando o suposto previsto no número 1 deste artigo.
'''Artigo''' 147
A fixación da lexítima global farase de acordo coas seguintes regras:
1ª) Atenderase ó valor que tivesen os bens da herdanza ó tempo do falecemento do causante.
2ª) Do dito valor deduciranse:
a) As débedas do causante.
b) Os gastos da súa última enfermidade, enterro e funeral.
c) O importe das melloras útiles e gastos extraordinarios de conservación e reparación custeados polo mellorado por pacto nos bens obxecto da mellora.
3ª) O valor líquido obtido engadiráselle ó que tivesen os bens doados polo causante ó tempo da doazón exceptuando as liberalidades ou os agasallos de costume.
A determinación da lexítima individual entre varios lexitimarios está sometida ás normas do Código civil, coa particularidade de que o apartado ó que se refire a sección 4ª do capítulo II deste título non fa número.
'''Artigo''' 149
1. A lexítima poderá ser atribuída a título de herdanza, legado, doazón ou de calquera outro xeito. Deberá ser satisfeita necesariamente con bens da herdanza, agás nos casos seguintes:
a) Cando o causante dispuxese expresamente que se satisfaga en metálico e non o houbese na herdanza.
b) Cando o conviñesen así o lexitimario e o obrigado ó pagamento da lexítima.
c) Cando se conviñese no pacto de mellora.
2. Non obstante, no caso previsto na alínea a) do número anterior, o herdeiro ou os herdeiros obrigados ó pagamento poderán optar por satisface-la lexítima con bens da herdanza que non fosen especificamente legados ou asignados polo causante a persoa ou persoas determinadas.
3. Comezado o pagamento en diñeiro ou en bens, o lexitimario poderá esixi-lo resto na mesma forma inicial.
'''Artigo''' 150
1. A decisión de pagamento en metálico seralle comunicada ó lexitimario no prazo de un ano desde apertura da sucesión.
2. Para fixa-la suma que se deba pagar atenderase ó valor que tivesen os bens da herdanza ó tempo de face-la liquidación, e aplicaranse no demais as regras 2ª e 3ª do artigo 147 así coma o artigo 148 desta lei. Feita a suma, o crédito metálico producirá o xuro legal.
3. O pagamento farase no prazo doutro ano máis, agás pacto en contrario. Se o lexitimario non amosas conformidade coa cantidade fixada, esta será consignada xudicialmente, sen prexuízo das accións que ll competan.
'''Artigo''' 151
1. Tódolos bens da herdanza están afectos ó pagamento da lexítima, correspondéndolle ó lexitimario acción real para reclamala.
2. A acción de suplemento ten carácter persoal. 3. O lexitimario poderá pedi-la anotación preventiva no Rexistro da Propiedade da demanda na que se reclame a lexítima ou o seu suplemento.
Capítulo V. Da sucesión intestada
1. A sucesión intestada rexerase polo disposto no Código civil, non sendo o establecido no parágrafo seguinte.
2. O viúvo ou viúva ó que o cónxuxe premorto non outorgase disposición ó seu favor poderá optar po facer efectiva a súa cota usufructuaria sobre os bens gananciais cando concorra na herdanza co descendentes ou ascendentes do causante. No caso de non abonda-lo dito usufructo para cubri-la cota esta completarase sobre os bens privativos do causante sen necesidade de prestar fianza.
Sección 2ª. Da sucesión da Comunidade Autónoma de Galicia
1. A falta de persoas que teñan dereito a herdar, de acordo co disposto nas seccións 1ª, 2ª e 3ª do capítulo IV do título III, libro III, do Código civil, ou neste corpo legal, se é o caso, herdará a Comunidade Autónoma de Galicia.
2. Os bens herdados serán destinados a establecementos de asistencia social ou a institucións de cultura preferentemente radicados na última residencia habitual do causante e, en todo caso, en territorio galego.
'''Artigo''' 154.
Se lle correspondese herdar á Comunidade Autónoma de Galicia, a herdanza entenderase aceptada beneficio de inventario, logo da declaración legal de herdeiros
Capítulo VI. Das partillas
'''Artigo''' 155
1. Poderáselle adxudicar en vida a plena titularidade de determinados bens de calquera clase, se ningunha excepción, a quen teña a condición de lexitimario do adxudicante no tempo da adxudicación quedando este totalmente excluído de tal condición de lexitimario con carácter definitivo, calquera que sexa o valor da herdanza ó tempo de se deferir.
2. A apartación vincula ó apartado e ós seus sucesores e lexitimarios
A apartación precisa plena capacidade de disposición dos intervenientes e farase en escritura pública
1. O testador pode face-la partilla da herdanza no propio testamento ou noutro documento.
2. Os cónxuxes poden partir conxuntamente nun só documento, aínda que testasen por separado.
3. Cando a fixesen en documento non testamentario e existise algunha contradicción co testamento aberto, prevalecerá a partilla realizada naquel, sempre que se outorgase en documento público de data posterior ó testamento.
'''Artigo''' 15
1. A partilla feita polo testador ou polos cónxuxes testadores será válida aínda que o valor do adxudicado a calquera dos partícipes na comunidade hereditaria non corresponda coa cota ou participación atribuída no testamento, sen prexuízo do dereito dos lexitimarios a reclamaren, se é o caso, o suplemento da lexítima.
2. Na partilla conxunta por ámbolos dous cónxuxes, o haber correspondente a calquera herdeiro o partícipe nas dúas herdanzas, aínda que sexa lexitimario, poderá ser satisfeito con bens dun só causante
'''Artigo''' 159
1. O testador poderalle encomendar, no propio testamento ou noutro documento público, a facultade de face-la partilla de herdanza a quen non sexa partícipe nesta.
2. Non obstante, poderá nomear contador-partidor, tanto en capitulacións coma en testamento mancomunado ou non, ó cónxuxe sobrevivente ó que lle asignase o usufructo total de viuvez e delega ademais nel a facultade de mellora-los fillos ou descendentes comúns, sen prexuízo das disposicións do causante.
3. Estas facultades só poderán ser exercitadas mentres permaneza en estado de viuvez e dentro do prazo fixado polo causante. Se non o fixase, o prazo será de un ano, contado desde a apertura da sucesión ou, de existiren fillos comúns menores de idade, desde a emancipación do último destes
'''Artigo''' 160
1. A designación de contadores-partidores pódese efectuar mancomunada, sucesiva ou solidariamente. 2 Se non se establece expresamente a solidariedade nin se fixa unha orde sucesiva entre eles, entenderanse nomeados mancomunadamente.
'''Artigo''' 161
1. Cando os contadores fosen mancomunados, valerá a partilla feita por todos, ou a que faga un só deles legalmente autorizado polos demais. En caso de disidencia, será válida a que faga a maioría deles.
2. En caso de renuncia, falecemento ou incapacitación dun ou varios partidores mancomunados, valerá partilla feita polos demais, sempre que sexan máis de un.
'''Artigo''' 162
Será válida a partilla feita por un só dos partidores solidarios:
1º) Cando acredite fidedignamente que lles notificou previamente ós demais a aceptación do cargo e propósito de partir, sen que ningún deles, dentro dos quince días hábiles seguintes á data da notificación manifestase nada en contra.
2º) Cando por morte, renuncia expresa ou incapacitación dos demais quedase como partidor único.
'''Artigo''' 163<br>
Os contadores-partidores, ademais das facultades propias do cargo e das outras encomendadas polo causante, terán que face-la entrega dos legados.
'''Artigo''' 164<br>
Cando o testador non fixese a partilla, se os herdeiros son maiores de idade ou menores emancipados poderán, por acordo unánime, distribuí-la herdanza da maneira que conveñan, aínda que houbese partido nomeado polo causante.
'''Artigo''' 165<br>
Os herdeiros maiores en idade que representen máis do cincuenta por cento do haber hereditario e sexa dous cando menos poderán por si sós face-las partillas, sempre que non exista contador-partidor ni herdeiros menores non emancipados ou incapacitados.
'''Artigo''' 166<br>
A partilla referida nos artigos anteriores deberase axustar estrictamente ás disposicións do causante ou, s é o caso, ás normas de sucesión legal, e estará sometida ás seguintes formalidades:
1ª) Formación de inventario e avaliación por perito, logo de citación fidedigna, con trinta días de antelación como mínimo, ós demais interesados, se o seu domicilio fose coñecido.<br>
2ª) Sorteo perante notario de tódolos lotes formados ou, se é o caso, dos lotes do remanente, despois de fixa-los correspondentes a legados de cousa específica e ás melloras e ós legados de cota.<br>
3ª) Protocolización notarial da partilla.<br>
4ª) Notificación da protocolización, dentro dos noventa días hábiles seguintes, ós non concorrentes que teñan domicilio coñecido.
'''Artigo''' 167<br>
O lote adxudicado ó herdeiro que, por ausencia de feito, non tivese domicilio coñecido e, por conseguinte non lle fose notificada a protocolización será administrado polo viúvo do causante que concorrese á partilla e sexa ascendente do adxudicatario. No seu defecto ou pola súa renuncia, os herdeiro concorrentes deberán designar de entre eles un administrador, que, a falta de acordo, determinarán ó chou.
'''Artigo''' 168<br>
O administrador a que se refire o artigo anterior terá, en tanto dure a administración, os dereitos e a obrigas propias de todo usufructuario, agás as de inventario e prestación de fianza. Ademais, estará lexitimado para o exercicio e a defensa de cantas accións e dereitos lle correspondan ó propietario exceptuando os de disposición dos bens obxecto da administración.
'''Artigo''' 169<br>
A partilla entre coherdeiros, cando entre eles exista algún incapacitado ou menor non emancipado legalmente representado, non precisa aprobación xudicial, pero si o acordo unánime entre o representantes legais e os herdeiros maiores ou emancipados. Esta partilla deberase axustar estrictamente ás disposicións do causante ou, se é o caso, ás da sucesión legal.
'''Artigo''' 170
O cesionario dun coherdeiro subrógase no lugar deste na partilla da herdanza.
| |||