A parábola do depósito de auga

O mercado. Parábola do depósito da auga       Edward Bellamy       1897
 

Había unha terra de certo moi seca, onde a xente tiña necesidade de auga acotío. E non facían máis que procurar auga da mañá á noite, e moitos morrían porque non podían atopala.

Había algúns homes nesa terra que eran máis habelenciosos e dilixentes que o resto, e eles fixeran tendas de auga onde outros non a atoparan. A eses homes chamáronos capitalistas. Chegou un momento no que a xente da terra foi canda os capitalistas e suplicoulles lles deran a auga que eles colleran para que poideran beber, pola súa grande necesidade. Pero os capitalistas contestáronlles dicindo:

"Vaites! Xente parva! Por que vos teriamos que dar a auga que recollemos, pois entón seríamos coma vos e morreriamos convosco. Pero mirade que faremos convosco. sede os nosos servos, e teredes auga."

E a xente dixo, "Dádenos auga para beber, e seremos os vosos servos, nós e os nosos fillos." E así se fixo.

Salarios e prezos

Agora, os capitalistas eran homes de entendemento e sabios na súa xeración. Ordenaron ó pobo que foran os seus servos en bandas, con capitáns e oficiais, e a algúns puxéronos nos mananciais a coller a auga, a outros fixéronos transportar a auga, e a outros puxéronlles como obxectivo atopar novos mananciais. E toda a auga foi acumulada nun lugar, onde os capitalistas fixeron un gran depósito para mantela, e o depósito foi chamado O mercado, polo que era aló onde a xente, tanto os servos como os capitalistas, ían para ter auga. E os capitalistas dixeron á xente:

"Por cada balde de auga que nos traiades, para que o botemos ó tanque, que é o mercado, darémosvos unha moeda; pero por cada balde que saquemos para que bebades, vós e as vosas mulleres e os vosos fillos, darédesnos dúas moedas, e a diferenza será o noso beneficio, xa que se non fose por este beneficio non fariamos isto por vós, e morreriades."

E foi bo aos ollos da xente porque eran lentos de entendemento e levaron auga ao tanque durante moitos días e, por cada cubo que trouxeron, os capitalistas déronlles a cada unha moeda; pero por cada cubo que os capitalistas sacaban do tanque para devolverllo á xente, velaquí, a xente rendía aos capitalistas dúas moedas.

E despois de moitos días o tanque de auga, que era o Mercado, desbordouse na parte superior, visto que por cada cubo que a xente vertía recibía só o que lle valería para mercar de novo medio cubo. E polo exceso que quedaba de cada cubo, o tanque desbordouse, porque a xente era moita, pero os capitalistas eran poucos e non podían beber máis ca outros. Polo tanto, sucedeu que o tanque desbordouse.

E cando os capitalistas viron que a auga desbordaba, dixéronlle á xente: "Non vedes que o tanque, que é o Mercado, desborda? Sentádevos entón, e tede paciencia, porque xa non nos traeredes auga ata que o tanque estea baleiro."

Desemprego

Pero cando a xente on recibiu máis as moedas dos capitalistas pola auga que traían, non puideronan mercar máis auga aos capitalistas, non tendo nada con que mercar. E cando os capitalistas viron que xa non tiñan beneficios porque ninguén lles mercaba auga, preocupáronse. E ordearon a homes ir as autoestradas, ás vías de paso e ás sebes, berrando: "Se alguén ten sede, veña ao tanque e compre a nosa auga, porque temos ata desbordar". 'Porque dixeron entre eles: "Velaquí, os tempos son aburridos; debemos anunciarnos."

Pero a xente contestou, dicindo: "¿Como podemos mercar se non nos contratades? ¿Como senón poderemos ter medios para mercar? Contratádenos, polo tanto, como antes, e mercaremos auga con ledicia, porque estamos sedentos e non teredes necesidade de anuncios." Pero os capitalistas dixéronlle á xente: "Debemos contratarvos para traer auga cando o tanque, que é o mercado, xa está desbordado? Primeiro, comprade, polo tanto, a auga, e cando o tanque estea baleiro pola vosa compra, contratarémosvos de novo. "

E así foi porque os capitalistas non os contrataron máis para traer auga que a xente non podía mercar, a auga que trouxeran xa, e porque a xente non podía mercar a auga que trouxeran xa, os capitalistas non os contrataban para traer auga.

E o dito difundiuse: "É unha crise".

E a sede da xente era grande, porque agora non era como nos tempos dos seus pais, cando a terra abríase ante eles para que calquera procurase auga para si, á vista de que os capitalistas tiñan tomados todos os mananciais, e os pozos, e as norias, e cubos, e as cuncas, co que ninguén podía vir con auga salvo do tanque, que era o Mercado. E a xente murmurou contra os capitalistas e dixo: "Velaquí, o tanque desbordando, e morremos de sede. Dános polo tanto da auga para que non perezamos".

Pero os capitalistas responderon: "Non é así. A auga é nosa. Non beberedes dela se non a mercades con cartos." E confirmárono cun xuramento dicindo, ao seu xeito," O negocio é o negocio. "

Pero os capitalistas estaban inquedos de que a xente non mercara máis auga, polo que non tiñan máis ganancias, e falaron entre si dicindo, "Asemella que os nosos beneficios teñen parado os nosos beneficios, pola razón de que os beneficios que tivemos non poden dar máis beneficios. Como é que os nosos beneficios teñen chegado a ser sen beneficio para nós, e as nosas ganancias nos teñen feito pobres? Imos ir polo tanto ós adiviños, que o interpreten para nós." E enviaron a por eles.

Agora ben, os adiviños eran homes que aprendidos en ditos escuros, que se xuntaban ós capitalistas por razón da auga dos capitalistas, que eles podían ter polo tanto e vivir, eles e os seus fillos. E falaron ó pobo polos capitalistas , e fixéronse embaixadores seus, vendo que os capitalistas non eran xente de boas entendedeiras, nin tampouco preparados para falar.

E os capitalistas pediron ós adiviños que interpretara este feito por eles, de onde saíra que a xente non mercara máis auga deles, aínda que o depósito estaba cheo. E algúns dos adiviños contestaron e dixeron, "É pola sobreprodución." E alguén dixo, "É excesiva." Pero o significado doas dúas verbas é o mesmo. E outros dixeron, "Na, é por causa das manchas solares." E aínda outros contestaro, dicindo, "Non é nin pola sobreprodución, nin polas manchas solares, polo que o diaño viu pasarse por aquí, senón pola falta de confianza."

Tranquilidade

E mentres os adiviños disputaban entre eles como acostuman facer, os homes de proveito amodorrábanse e durmían e, cando espertaron, dixéronlles aos adiviños: "Abonda. Faláchedes de xeito cómodo para nós. Agora saíde e falade tranquilamente coa xente, para que estean tranquilos e nos deixen tamén en paz."

Pero os adiviños, mesmo os homes da ciencia escura, que foron nomeados por alguén, eran remisos a ir á xente pensando que podían ser apedreados, porque a xente non os quería. E dixéronlles aos capitalistas:

"Mestres, é un misterio do noso oficio que se os homes están fartos e non teñen sede, pero están en repouso, entón poden atopar consolo no que dicimos, o mesmo ca vós. Mais, secos baleiros, non atoparán consolo nas nosas verbas, senón máis ben burlaránse de nós, porque semella que, a menos que un home estea cheo, a nosa sabedoría non lle parece senón baleira."

Pero os capitalistas dixeron: "Saíde. ¿Non sodes os nosos homes para facernos de embaixadores?"

Inanición a causa da abundancia

E os adiviños dirixíronse á xente e explicáronlle o misterio da sobreprodución, e como pasaba que necesitaban perecer de sede porque había moita auga e como non podía ser abonda porque había de máis. E tamén falaron coa xente sobre as manchas do Sol, e tamén por que esas cousas lles viñan por falta de confianza. E foi mesmo como dixeran os adiviños, porque á xente a súa sabedoría lle semellaba baleira. E a xente insultábaos dicindo: "Arriba, cabezas baleiras! ¿Burládesvos de nós? ¿Iso dá moita fame? ¿Non sae nada do moito?" E colleron pedras para apedralos.

E cando os capitalistas viron que a xente aínda murmuraba e non querían escoitar aos adiviños, e porque tamén temían que chegasen ao tanque e colleran a auga á forza, trouxéronlles a certos homes santos (pero eran falsos sacerdotes), que falaban coa xente de que calaran e non molestaran aos capitalistas con que tiñan sede. E estes santos homes, que eran falsos sacerdotes, testemuñaron á xente que esta aflición lles foi enviada por Deus para a curación das súas almas, e se a soportaban con paciencia e non querían a auga, nin causaban preocupación aos capitalistas, sucedería que despois de sobreporse ao espellismo chegarían a un país onde non debería haber capitalistas, senón abundancia de auga. Mais, tamén houbo auténticos profetas de Deus e non profetizaban sobre os capitalistas, senón que falaban constantemente en contra deles.

Caridade

Agora, cando os capitalistas viron que a xente aínda murmuraba e non que quedaría queda, nin polas palabras dos adiviños nin polas dos falsos sacerdotes, foron eles mesmos e meteron as puntas dos dedos na auga que desbordaba o tanque, e mollaron as puntas, e lanzaron as pingas das puntas dos dedos espallándoas cara á multitude que se apiñaba na beira do tanque, e o nome das pingas de auga era caridade, e eran extremadamente amargas.

As Forzas

E cando os capitalistas viron unha vez máis que nin polas palabras dos adiviños, nin dos santos homes que eran falsos sacerdotes, nin tampouco polas pingas que se chamaban caridade, o pobo estaría quieto, senón que se enfurecía máis e estaba ateigándose de xente o tanque coma se o foran collelo á forza, entón aconselláronse entre eles e enviaron homes en segredo entre a xente e a todos os que tiñan habilidade como guerreiros, separáronos e falaron astutamente con eles dicindo:

" Veña, agora, por que non probades a sorte cos capitalistas? Se queredes ser os seus homes e servilos contra o pobo, para que non forcen a entrada no tanque, entón teredes abundancia de auga para que vós non perezades, vós e os vosos fillos. "

E os homes poderosos e os hábiles na guerra escoitaron este discurso e sufriron antes de ser persuadidos porque a súa sede os constrinxiu e foron cos capitalistas e convertéronse nos seus homes, e puxeron as varas e as espadas nas súas mans, e convertéronse en defensa para os capitalistas, e golpearon á xente cando presionaban sobre o tanque.

Luxo e lixo

E despois de moitos días a auga estaba baixa no tanque, porque os capitalistas fixeron fontes e peixeiras coa auga, e bañáronse nela, eles e as súas mulleres e os seus fillos, e malgastaron a auga ó seu gusto.

E cando os capitalistas viron que o tanque estaba baleiro, dixeron: "A crise acabou": mandaron e contrataron á xente para que trouxera auga e a enchelo de novo. E pola auga que a xente traía ao tanque recibían por cada cubo un céntimo, pero pola auga que os capitalistas sacaban do tanque para darlle de novo á xente recibían dous céntimos ter o seu beneficio. E despois dun tempo, o tanque volveu a desbordarse, mesmo coma antes.

Os axitadores

E agora, cando moitas veces a xente tiña enchido o tanque ata que desbordou e tivo sede ata que os capitalistas desperdiciaron a auga del, sucedeu que xurdiron na terra algúns homes aos que chamaron axitadores por remexer a xente. E faláronlle á xente dicindo que debían asociarse e logo non terían necesidade de ser servos dos capitalistas e non terían máis sede de auga. E aos ollos dos capitalistas os axitadores eran pestilentes compañeiros, e farían que os crucificasen, pero non se atreveron por medo á xente.

A súa mensaxe

E as verbas dos axitadores que que falaron ó pobo foron:

"Xentes insensatas, canto tempo seredes engañados cunha mentira e creredes para o vós o que non é? Porque velaquí, todas estas cousas que vos dixeron os capitalistas e os adiviños son fábulas acunadas con astucia. E así mesmo os homes santos, que din que é vontade de Deus que sexas sempre pobre e miserable e con sede, velaquí, blasfeman a Deus e son mentireiros, aos que El xulgará amargamente, aínda que perdoe a todos os demais. Como é iso de que non podas vir pola auga do tanque? Non é porque non tes cartos? E por que non tes cartos? Non é porque recibes só un céntimo por cada cubo que traes ao tanque, que é o Mercado, pero debes render dous céntimos por cada cubo que saques, para que os capitalistas teñan o seu beneficio? Non ves como isto significa que o tanque debe desbordarse, enchéndoo do que che falta e os fai abundar do que ti estásbaleiro? Non ves tamén que canto máis traballas e de xeito máis dilixente procuras e traes a auga, peor e non mellor será para ti en razón do beneficio, e iso para sempre?"

O diaño recoñecido

Deste xeito, os axitadores falaron durante moitos días á xente e ninguén lles fixo caso, pero foi así como despois dun tempo a xente escoitou. E responderon e dixéronlles aos axitadores:

"Dicides a verdade. É por mor dos capitalistas e dos seus beneficios de ningún xeito podemos ter froito do noso traballo, de xeito que facemos o noso traballo en balde e canto máis traballamos para encher o tanque máis pronto se desbordará e non poderemos recibir nada porque hai demasiado, segundo as palabras dos adiviños. Pero velaquí os capitalistas son homes duros e as súas tenras grazas son crueis. Dicídenos se sabedes algunha maneira de liberarnos da nosa escravitude. Pero se non coñecedes ningunha forma certa de liberación, pedímosvos que caledes e que nos deixedes sós para esquecer a nosa miseria."

E os axitadores contestaron e dixeron "Coñecemos unha forma."

E a xente dixo: "Non nos enganedes, porque isto leva pasando desde o principio e ninguén atopou un xeito de liberación ata o de agora, aínda que moitos o procuraron coidadosamente e con bágoas. Pero se sabedes un xeito, fáládenos del axiña."

O remedio

Entón os axitadores falaron coa xente do camiño. E dixeron:

"Velaeiquí, que necesidade tedes para todo destes capitalistas para que podan ter beneficios co voso traballo? Que grandes cousas teñen polas que lles rendedes este tributo? Velaí! é só porque vos ordenan en bandas, guíanvos cara fóra e dentro e póñenvos tarefas e despois danvos un pouco da auga que trouxéchedes vos e non eles. Agora, velaí a saída desta servidume! Facede por vós mesmos o que fan os capitalistas, isto é, a ordenación do voso traballo e a ordenación das vosas bandas e a división das vosas tarefas. Así non teríades ningunha necesidade dos capitalistas e xa non lles daríades ningún beneficio, pero todos os froitos do voso traballo os compartiríades coma irmáns, todos tendo o mesmo; e así o tanque nunca desbordaría ata que todos os homes estiveran cheos e non se viran coa lingua fóra por máis, e despois farñiades co desbordamento agradables fontes e estanques para deleitarvos, mesmo como fixeron os capitalistas: pero estes serían para o deleite de todos."

Como aplicalo

E a xente respondeu: "Como poderemos facer isto, xa que parece bo para nós?" E os axitadores responderon:

"Elixide homes discretos para ir e vir diante de vós e armar as bandas e ordenar o traballo, e estes homes serán como eran os capitalistas; pero velaquí que non serán os vosos amos como eran os capitalistas, senón os vosos irmáns e oficiais que farán a vosa vontade e non terán proveito de vós, senón que cada home compartirá cos demais, e xa non haberá máis amos e servos entre vós, senón só irmáns. E de cando en vez, como consideredes oportuno, escollede a outros homes discretos no lugar do primeiros para ordenar o traballo."

E a xente escoitou e dixo que a cousa era moi boa para eles. Do mesmo xeito non parecía nada difícil. E cunha soa voz berraron: "Así sexa como decides, así o faremos."

'O fin de todas as cousas'

E os capitalistas escoitaban o ruído dos berros e o que dicía a xente, e tamén o facían os adiviños, do mesmo xeito que os falsos sacerdotes e os poderosos homes de guerra, que eran a defensa para os capitalistas; e cando escoitaban tremían forte, de xeito que os xeonllos golpeaban e dicían uns ós outros: "¡É o fin de nós!"

Non obstante, houbo sacerdotes verdadeiros do Deus vivo que non profetizaran a favor dos capitalistas, senón que tiñan compaixón pola xente; e cando escoitaron o berro da xente e o que dicían, alegráronse cunha enorme alegría e deron grazas a Deus pola súa liberación.

E a xente foi e fixo todas as cousas que lles dixeran os axitadores. E sucedeu como dixeran os axitadores, mesmo seguindo todas as súas palabras. E xa non houbo sede nesa terra, nin ningén tiña fame, nin persona quedou espida, nin fría, nin con ningún xeito de necesidade; e cada home dixo ao seu compañeiro: "Meu irmán", e cada muller dixo á súa compañeira: "Miña irmá", porque así eran entre eles, como irmáns e irmás que viven xuntos na unidade. E a bendición de Deus descansou sobre esa terra para sempre.

Fin